بررسی اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب بر بهبود رابطه مادر- کودک و وضعیت تحصیلی دانش آموزان مبتلا به اختلال اوتیسم

اوتیسم اختلال تحولی مغز به شمار می رود که به وسیله نقص در رفتارهای اجتماعی و ارتباطات، رفتارهای تکراری و محدود، مشخص می گردد. این اختلال بسیاری از ابعاد زندگی خانواده کودک را مختل نموده و والدین این کودکان به ویژه مادران را با مشکلات زیادی مواجه می سازد و درپی آن ، وضعیت تحصیلی این کودکان نیز به شدت دچار آسیب می گردد. لذا با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی برنظریه انتخاب بر بهبود رابطه مادر – کودک و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مبتلا به اوتیسم انجام شد. این پژوهش، کاربردی و از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون، همراه با گروه گواه می باشد. نمونه پژوهش شامل 30 نفر از مادران دانش آموزان مبتلا به اوتیسم پایه های تحصیلی اول تا سوم ابتدایی مدارس استثنائی شهر مشهد بودند که از روش نمونه گیری در دسترس و به صورت هدفمند انتخاب و در مرحله جایگزینی در گروه های آزمایش و گواه بصورت تصادفی و بطور مساوی برحسب جنسیت دانش آموزان توزیع شدند. سپس واقعیت درمانی مبتنی بر نظریه انتخاب به عنوان متغیر مستقل طی 8 جلسه دوساعته به مادران کودکان مبتلا به اوتیسم در گروه آزمایش ارائه و تاثیر آن بر دو متغیر وابسته شامل رابطه مادر- کودک و میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با اجراء پیش آزمون و پس آزمون توسط9سوال مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی (ssrs)و48سوال مقیاس ارزیابی رابطه مادر – کودک(mcre) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. فرضیه های پژوهش در بخش استنباطی از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیره بوسیله نرم افزار spss 20 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که گروه آزمایش در پس آزمون نسبت به گروه گواه افزایش معنی داری را در پذیرش کودک توسط مادر، نشان داده و حمایت بیش از حد کودک توسط مادر، سهل گیری بیش از حد مادر، طرد کودک توسط مادر در گروه آزمایش کاهش یافته است. به علاوه، وضعیت تحصیلی دانش آموزان در خواندن، ریاضی، حساب کردن و کارکرد کلی ایشان در کلاس نسبت به گروه گواه بهبود یافته است. نتیجه آنکه واقعیت درمانی به عنوان متغیر مستقل در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه بر متغیرهای وابسته تاثیر داشته است.